Bà Phạm Chi Lan là một chuyên gia kinh tế nhưng lại được biết đến như một “nhân sĩ trí thức” rất tích cực của làng đấu tranh rân chủ quốc nội. Bà Chi Lan là thành viên tích cực của những tổ chức phản động núp danh “xã hội dân sự” cũng như tham gia các chiến dịch, phong trào, tuyên bố của giới rân chủ quốc nội. Dưới cái mác chuyên gia kinh tế, bà Phạm Chi Lan thường xuyên quan tâm theo dõi và đưa ra những phát ngôn gây tranh cãi về những vấn đề nóng bỏng đang được dư luận quan tâm. Mới đây bà đã có bài phát biểu ngắn trong hội thảo “Kinh tế vĩ mô quý I-2018: Diễn biến và yêu cầu cải cách mới”, tổ chức ngày 11/4 vừa qua. Đoạn phát biểu nhiều mâu thuẫn của bà tại hội thảo này đã khiến dư luận đặt câu hỏi liệu có phải ở cái tuổi 73, bà Phạm Chi Lan đã bắt đầu có những dấu hiệu kém minh mẫn của tuổi già hay không?
“Gần đây, tôi vào Nha Trang, Đà Nẵng. Nhiều người làm việc trong các cơ quan chính quyền thừa nhận hàng dãy phố lớn ở đây rơi vào tay người Trung Quốc, bị người Trung Quốc mua… Nếu quyền sử dụng đất trở thành quyền tài sản của người sử dụng, được mua bán đàng hoàng sẽ không có chuyện người ta bán đất cho người nước ngoài. Bởi họ chỉ được thuê trong một thời hạn nhất định thì họ sẵn sàng bán đi khi được trả giá cao. Nhưng nếu được thừa nhận quyền tài sản, họ sẽ có chiến lược đầu tư dài hạn hơn hoặc người Việt Nam khác có thể mua chứ không phải người Trung Quốc mua theo kiểu chui lủi, mua ngầm. Như vậy, rất nhiều tài sản của Việt Nam, đặc biệt là đất đai rơi vào tay người nước ngoài một cách phi pháp.”
Chuyện nhiều khu phố ở Nha Trang, Đà Nẵng nằm dưới sự quản lý của người Trung Quốc là vấn đề đã được báo chí nêu ra từ vài năm trước. Việc bà Lan nhắc lại chuyện này để khẳng định rằng “Nếu quyền sử dụng đất trở thành quyền tài sản của người sử dụng, được mua bán đàng hoàng sẽ không có chuyện người ta bán đất cho người nước ngoài” khiến dư luận thắc mắc không hiểu bà đang truyền đạt vấn đề gì. Có lẽ bà muốn nói đến việc hiện nay “đất đai thuộc sở hữu toàn dân thông qua vai trò quản lý tập trung của Nhà nước” là nguyên nhân của việc nhiều khu phố ở Nha Trang, Đà Nẵng nằm dưới sự quản lý của người Trung Quốc? Bà thấy đấy, hiện nay "đất đai thuộc sở hữu toàn dân thông qua vai trò quản lý tập trung của Nhà nước” mà người Trung Quốc còn có thể thuê người Việt đứng tên để mua đất thì khi quyền sử dụng đất trở thành quyền tài sản của người sử dụng - chủ sở hữu được toàn quyền quyết định việc sử dụng mảnh đất của mình như bà mong muốn thì chẳng có gì ngăn cản người chủ sở hữu bán đất cho người nước ngoài, đến lúc đó e rằng người Trung Quốc không cần mượn người Việt đứng tên nữa mà chính họ sẽ đứng tên mua đất luôn.
Tiếp theo, bà cho rằng “Bởi họ chỉ được thuê trong một thời hạn nhất định thì họ sẵn sàng bán đi khi được trả giá cao. Nhưng nếu được thừa nhận quyền tài sản, họ sẽ có chiến lược đầu tư dài hạn hơn hoặc người Việt Nam khác có thể mua chứ không phải người Trung Quốc mua theo kiểu chui lủi, mua ngầm”. Thật tình với kiểu tư duy như thế này tôi không hiểu sao bà có thể leo lên vị trí chuyên gia kinh tế. Hiện tại, trong lĩnh vực bất động sản, người ta vẫn mua vào, bán ra hằng ngày. Bà thấy những khu chung cư từ cao cấp cho đến bình dân, những trung tâm thương mại sầm uất, những khu nghỉ dưỡng, resort hay những nhà máy hàng tỷ đô la không? Đó đều là đất được thuê trong một hạn định, người ta có vì mốc 50 năm hay 70 năm mà lo sợ không dám xây dựng hay đầu tư dài hạn. Nhưng nếu được thừa nhận quyền tài sản, họ sẽ có chiến lược đầu tư dài hạn hơn hoặc người Việt Nam khác có thể mua chứ không phải người Trung Quốc mua theo kiểu chui lủi, mua ngầm - một nhận định hoàn toàn tối nghĩa. Dù quyền sở hữu đất có được thừa nhận hay không thì kẻ có tiền vẫn cứ đầu tư. Với luật đất đai hiện tại thì người Việt Nam chỉ cần có tiền là có thể mua đất, đâu cần đợi quyền sở hữu đất được thừa nhận thì họ mới mua đâu. Khi chủ sở hữu đất có toàn quyền với mảnh đất của mình thì bán cho ai là quyền của họ, lúc đó người Trung Quốc sẽ mua công khai chứ không phải mua kiểu chui lủi, mua ngầm như hiện nay phải không bà Phạm Chi Lan?
Thật tình đọc xong bài phát biểu của bà, tôi và nhiều người khác phải đặt câu hỏi rằng liệu bà muốn quyền sở đất được thừa nhận để ngăn chặn tình trạng người Trung Quốc mượn tay người Việt để mua đất hay là để người Trung Quốc được công khai mua đất nữa?!