NGUYÊN NGỌC XƯA, NAY CÒN ĐÂU?

“Bã vinh hoa làm chết cả tâm hồn,

Ham mồi béo nạp mình cho quỷ dữ”...

Nguyên Ngọc xưa, nay còn đâu??

Nhiều người, nhất là lớp học sinh, sinh viên Việt Nam đều biết đến nhà văn mang bút danh Nguyên Ngọc với những tác phẩm đã đi vào bất hủ như “Rừng xà nu”, “Đất nước đứng lên”, “Đất Quảng”, “Đường chúng ta đi”… Tôi đã từng đọc đi đọc lại những tác phẩm này mà không cảm thấy chán. Thật đáng khâm một con người có lòng nhiệt huyết với đất nước, tích cực tham gia chiến đấu bằng ngòi bút, bằng tư tưởng cách mạng như Nguyên Ngọc.

Cho đến tận bây giờ tôi vẫn nhớ mãi phẩm chất của T nú - nhân vật chính trong tác phẩm “Rừng xà nu” là một người có tính kỷ luật cao, tuyệt đối trung thành với cách mạng, dù bị kẻ thù đốt mười đốt mười ngón tay nhưng T nú không kêu nửa lời, anh luôn tâm niệm lời dạy của anh Quyết: “người cộng sản không thèm kêu van”. Và khi đọc truyện ngắn này tôi đã từng tin rằng tác giả “Rừng xà nu” cũng mang trong mình những phẩm chất như T nú, có khi còn nhiều hơn vì ông là tác giả, là cha đẻ của tác phẩm mà. Vậy nhưng, điều gì đã xảy ra với tác giả của “Rừng xà nu”? Sự trung thành, kiên trung với cách mạng, tính kỷ luật của nhà văn cách mạng lẽ nào đã sói mòn dần theo thời gian khi tại các buổi hội thảo sau khi đã về hưu, nhà văn Nguyên Ngọc liên tục cho rằng: “Tất cả các tác phẩm văn học viết trong chiến tranh đều là những kiểu viết minh họa đầy chất đặt hàng của Đảng mà không phải viết do cảm xúc, do tình người của nhà văn. Do đó những tác phẩm thời chiến không có giá trị, bây giờ ta phải có nhận thức mới để thoát khỏi sự can dự của Đảng”.

Tôi nghe sao mà thấy đắng chát, quá tàn nhẫn và bẽ bàng với chúng tôi, thế hệ hậu chiến tranh và được hun đúc tình yêu quê hương đất nước qua những tập truyện ngắn của các nhà văn cách mạng như ông. Chẳng lẽ những câu chuyện, những áng văn, những nhiệt huyết cách mạng trong các tác phẩm mà bao thế hệ chúng tôi lưu giữ là giả dối?! Vì ở một con người đã mượn văn học để nói lên nguyện vọng, tư tưởng của mình “chỉ có anh Cầm” (nhân vật trong “Đất nước đứng lên”) - người đại diện cho sự lãnh đạo của Đảng mới là gương sáng để đi theo. Vậy sao hiện tại lại có những suy nghĩ và hành động gây thất vọng đến thế???

Nhất là từ khi ông - nhà văn Nguyên Ngọc xưa kia đứng ra làm “lãnh tụ” cho Văn đoàn độc lập, cổ súy văn nghệ sỹ ly khai khỏi Hội nhà văn Việt Nam, bảo kê cho các văn sĩ chống Đảng lập nên trang Văn Việt ca tụng và trao giải thưởng vinh danh cho bất cứ tác phẩm và người nào có thành tích “chống cộng”, ông mơ về cái ngày được tận tay trao giải thưởng chính thức cho văn sĩ thời VNCH trong Dinh Thống Nhất… đã giết chết hình ảnh và tình cảm của chúng tôi đối với ông bấy lâu nay.

Một số ý kiến của ông như dạy lịch sử không nên “bồi đắp chủ nghĩa yêu nước”, “không nên ca ngợi các bà mẹ Việt Nam Anh hùng quá vì sẽ làm đau lòng các bà mẹ lính VNCH” là cớ vì sao? Làm sao lại cho rằng lịch sử “không nên bồi đắp chủ nghĩa yêu nước”? Không nên ca ngợi các Bà mẹ Việt Nam anh hùng vì sẽ làm khổ đau các bà mẹ “lính Việt Nam cộng hòa” trước đây? Có đúng là “trời đất đảo điên, lòng người thay đổi” rồi sao? Không bồi đắp chủ nghĩa yêu nước để cho con cháu chúng ta sau này sẵn sàng “rước voi về xéo mả tổ” để rồi không có hạt muối mà ăn như dân làng “Krông-hoa” trước kia sao? Không bồi đắp chủ nghĩa yêu nước để những kẻ ngoại xâm lại một lần nữa dày xéo quê hương, bắn giết dân lành, đốt phá làng xóm, quê hương như tên “A-lê-nô” trong Đất Quảng ư? Các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng luôn chịu đựng gian khổ, hy sinh để chồng, con đánh giặc cứu nước, đánh đuổi những tên như “thằng Pháp”, “A-lê-nô” để giành lấy muối, giành lại độc lập tự do, sao lại không ca ngợi? Những bà mẹ đó có đòi hỏi điều gì khi chồng, con không trở về đâu. Đây chỉ là tình cảm của dân tộc ta đối với họ mà thôi. Làm sao lại so sánh bà mẹ Việt Nam Anh hùng với những bà mẹ lính “cộng hòa”?

Bẵng đi một thời gian, mấy hôm nay tôi lại thấy tên ông “đại náo” mạng xã hội, tiếc thay sự trở lại đó không phải vì các tác phẩm vang bóng một thời mà vì một tuyên bố xanh rờn “rời bỏ Đảng”, có lẽ nào ông đã quên đi lời văn năm nào: “Ngày xưa, người đối với người coi nhau như thú dữ, bây giờ có Đảng, có chính phủ, có cán bộ… người với người mới tin yêu nhau, giúp nhau như thể anh em một nhà vậy. Đó là bản chất của Chủ Nghĩa Xã Hội chúng ta đấy bà con ạ...” trong “Mùa hoa thuốc phiện cuối cùng”!!!

Thưa nhà văn Nguyên Ngọc, tôi không quan tâm nhiều đến chính trị vì còn bộn bề với cuộc sống nhưng qua những lời ông nói, những việc ông làm và cả những bài viết về ông mà không khỏi suy nghĩ. Tôi tình cờ thấy dòng chia sẻ của Facebooker Trung Võ (được cho là của Trung tướng quân đội Võ Tiến Trung) viết thế này: “Sáng nay ngủ dậy đọc mấy lời của nhà văn Nguyên Ngọc nói về Đà Nẵng ông ấy nói rằng vì nôn nóng giành độc lập chúng ta chọn sai đường là đấu tranh bằng bạo lực mà không kiên trì đi theo con đường cải lương của Phan Chu Trinh. Tôi quá bất ngờ và tiếc nuối cho một Nguyên Ngọc anh hùng. Khi xưa ông ấy chưa được tuyên dương anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ nhưng với tôi đã từng kính trọng ông coi ông là thần tượng, là anh hùng. Còn nhớ vào những năm 1966 - 1968 tôi đã nhiều lần ôm khẩu AK đi trước để đưa ông vào vùng sâu (vùng lõm của ta nằm sâu trong vùng địch tạm chiếm) nghĩa là tôi sẵn sàng chết cho ông được sống, một thời chúng tôi luôn mang bên mình bài bút ký của ông “Đường chúng ta đi” đó là hành trang quí giá nhất của chúng tôi khi ra trận, khi có những khó khăn chúng tôi lại đọc để củng cố niềm tin vào thắng lợi, vậy mà giờ đây Nguyên Ngọc lại xét lại lịch sử vô lương tâm chà đạp lên sự hy sinh của hàng triệu đồng bào ta đấu tranh giành lại độc lập cho dân tộc. Mất rồi, mất Vĩnh viễn một Nguyên Ngọc xưa! Đúng là “bã vinh hoa làm chết cả tâm hồn, ham mồi béo nạp mình cho quỉ dữ”. Đây có lẽ là lời tâm tình chua xót của vị tướng già về cây bút chiến sỹ Nguyên Ngọc đã góp phần không nhỏ làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc, thống nhất đất nước, đem lại nền hoà bình cho dân tộc. Tôi đã tự hỏi rất nhiều tại sao một con người như ông lại dễ dàng có suy nghĩ và hành động trái đạo lý thế. Phải chăng ông đã trở thành Bí thư Thiệt - nhân vật trong tiểu thuyết Đất Quảng (tập II) mà chính ông cũng không chịu nổi, đành phải dứt bỏ?

Dẫu sao những người như tôi - thế hệ từng một thời gối đầu giường các tác phẩm cách mạng của ông vẫn mong cuối cùng ông vẫn luôn là nhà văn Nguyên Ngọc, nhà văn Trung Thành trong mỗi chúng tôi. Cũng chỉ là hy vọng thế thôi./.